οι Αμερικανοι εφεραν τη συφιλη στη Γουατεμαλα

Πρόσφατο άρθρο του tvxs.gr (μέσω του Nature) στο οποίο υποστηρίζεται ότι κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1940, Αμερικάνοι γιατροί μόλυναν επίτηδες χιλιάδες κατοίκων της Γουατεμάλας με αφροδίσια νοσήματα με τις συνέπειες να υπάρχουν ακόμη και σήμερα στους ανθρώπους της χώρας.

http://tvxs.gr/news/taksidia-sto-xrono/otan-oi-amerikanoi-eferan-ti-syfili-sti-goyatemala

Οι ενέσεις ήρθαν χωρίς προειδοποίηση ή εξήγηση. Ως χαμηλόβαθμος στρατιώτης στον στρατό της Γουατεμάλα το 1948, ο Φεντερίκο Ράμος προετοιμαζόταν να φύγει με άδεια το Σαββατοκύριακο, όταν διατάχθηκε να παρουσιαστεί σε μια κλινική, την οποία διηύθυναν Αμερικάνοι γιατροί.

Ο Ράμος μπήκε στο θάλαμο, όπου του έκαναν ένεση στο δεξί χέρι και του είπαν να επιστρέψει για άλλη μία μετά την άδειά του. Για αποζημίωση, ο διοικητής του έδωσε λίγα νομίσματα, για να τα ξοδέψει σε πόρνες. Το ίδιο επαναλήφθηκε πολλές φορές στην διάρκεια των πρώτων μηνών της διετούς θητείας του Ράμος. Ο ίδιος πιστεύει ότι οι γιατροί τον μόλυναν επίτηδες με αφροδίσια νοσήματα.

Στα 87 του χρόνια, ο Ράμος αφηγείται ότι σε σχεδόν σε όλη του τη ζωή υπέφερε από τις παρενέργειες εκείνων των ενέσεων. Αφού απολύθηκε από το στρατό επέστρεψε στο απομακρυσμένο χωριό από το οποίο καταγόταν, σε μια απομακρυσμένη πλαγιά βορειοανατολικά της πόλης της Γουατεμάλα.

Ακόμα και σήμερα, στο Λας Εσκαλέρας (σ.σ: ελληνικά Οι Σκάλες) δεν έχουν ηλεκτρικό, ούτε εύκολη πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα. Είχε κλείσει τα 40, σχεδόν δύο δεκαετίες μετά τις ενέσεις, όταν ένας γιατρός διέγνωσε στον Ράμος ότι πάσχει από σύφιλη και γονόρροια. Δεν μπορούσε να πληρώσει τα φάρμακα.

«Εξαιτίας της έλλειψης πόρων, ήμουν εδώ και προσπαθούσα να γιατρέψω τον εαυτό μου», λέει ο Ράμος. «Δόξα τω Θεώ, ένιωθα ανακούφιση για ένα διάστημα, αλλά μετά (ο πόνος) ξαναρχόταν». Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, έχει υπομείνει εξάρσεις πόνου και αιμορραγία κατά την ούρηση και πέρασε τη λοίμωξη στη γυναίκα και τα παιδιά του, όπως δήλωσε στο περιοδικό “Nature” τον προηγούμενο μήνα.

Ο Μπέντζαμιν, γιος του Ράμος, λέει ότι έχει υποστεί χρόνια συμπτώματα, όπως ενόχληση στα γεννητικά του όργανα και ότι η αδερφή του γεννήθηκε με καρκινώματα στο κεφάλι, που οδήγησαν σε απώλεια μαλλιών. Ο Ράμος και τα παιδιά του κατηγορούν τις ΗΠΑ για τις δεκαετίες που υπέφεραν από αφροδίσια νοσήματα. «Αυτό ήταν ένα πείραμα για να δουν οι Αμερικάνοι αν τα αφροδίσια προξενούν βλάβη στους ανθρώπους», λέει ο Μπέντζαμιν.

Ο Ράμος είναι ένας από τους ελάχιστους επιζώντες από τα αμερικάνικα πειράματα που έγιναν για να βρεθεί τρόπος να ελεγχθούν τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τα οποία διεξάγονταν υπό καθεστώς μυστικότητας στη Γουατεμάλα από τον Ιούλιο του 1946 έως τον Δεκέμβριο του 1948.

Η Αμερικανική κυβέρνηση και οι συνεργάτες της στη Γουατεμάλα πειραματίστηκαν σε πάνω από 5000 στρατιώτες, φυλακισμένους, ψυχικά ασθενείς, ορφανά και πόρνες από τη Γουατεμάλα. Οι ερευνητές εξέθεσαν 1308 ενήλικες σε σύφιλη, γονόρροια ή έλκος, σε μερικές περιπτώσεις χρησιμοποιώντας πόρνες για να μολύνουν φυλακισμένους και στρατιώτες.

Αφότου τα πειράματα αποκαλύφθηκαν, το 2010, ο Ράμος και οι άλλοι επιζώντες μήνυσαν την αμερικανική κυβέρνηση και ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα ζήτησε επίσημα συγγνώμη. Ο Ομπάμα ζήτησε επίσης από μια ομάδα συμβούλων σε θέματα βιοηθικής να ερευνήσουν και να προσδιορίσουν κατά πόσο τα τρέχοντα πρότυπα προστατεύουν επαρκώς τους συμμετέχοντες στις κλινικές έρευνες που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Όταν ήρθαν στο φως λεπτομέρειες από τα πειράματα στη Γουατεμάλα, αμερικανοί αξιωματούχοι για θέματα υγείας τα καταδίκασαν ως «αποκρουστικά» και «αποτρόπαια».

Τον προηγούμενο Σεπτέμβριο, η Προεδρική Επιτροπή για τη Μελέτη των βιοηθικών θεμάτων προχώρησε ακόμη περισσότερο, καταλήγοντας στην έκθεσή της ότι «τα πειράματα που έγιναν στη Γουατεμάλα αφορούν ασυνείδητες παραβιάσεις της ηθικής, ακόμη και αν τα κρίνουμε λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ερευνητές αντιλαμβάνονταν με τον δικό τους τρόπο τις πρακτικές και τις απαιτήσεις της ιατρικής δεοντολογίας της εποχής».

Όμως, αυτή η έκθεση και τα έγγραφα των ερευνητών σχετικά με τα πειράματα που έγιναν στη Γουατεμάλα δείχνουν μια πιο περίπλοκη εικόνα. Ο John Cutler, ο νεαρός ερευνητής που ηγήθηκε των πειραμάτων, είχε την πλήρη υποστήριξη των Αμερικανών αξιωματούχων σε θέματα υγείας, συμπεριλαμβανομένου του γενικού χειρουργού.

«Ο Cutler πίστευε ότι έκανε κάτι πολύ σημαντικό και δεν ήταν απλά ψυχρός εκτελεστής», λέει η Susan Reverby, ιστορικός στο κολέγιο Wellesley της Μασαχουσέτης, της οποίας η ανακάλυψη των αδημοσίευτων εκθέσεων του Cutler σχετικά με τα πειράματα ήταν αυτή που οδήγησε στη δημοσιοποίηση της έρευνας.

Ο Cutler και οι ανώτεροί του ήξεραν ότι μερικά κομμάτια της κοινωνίας δεν θα ενέκριναν τις μεθόδους τους. Ωστόσο, μπορούσαν να υπερασπιστούν τις έρευνες, καθώς πίστευαν ότι τα αποτελέσματα θα είχαν ευρεία οφέλη και θα συνέβαλαν στην βελτίωση του υγειονομικού συστήματος της Γουατεμάλα. Τέτοιου είδους εκλογικεύσεις λειτουργούν ως προειδοποίηση για τυχόν ιατρικές καταχρήσεις σήμερα, καθώς οι δυτικές κλινικές μελέτες σταδιακά μετακομίζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες, ώστε να εκμεταλλευθούν το χαμηλό κόστος και τους μεγάλους πληθυσμούς από ανθρώπους που δεν έχουν θεραπεύσει τις ασθένειές τους.

Υπερασπιστές της βιοηθικής σημειώνουν ότι οι πιο χαλαρές ρυθμίσεις και τα πιο «χαλαρά» ηθικά πρότυπα σε ορισμένες χώρες επιτρέπουν στους ερευνητές να διεξάγουν δοκιμές που δεν θα επιτρέπονται στη πατρίδα τους. «Το ισχυρότερο μάθημα πρέπει να είναι ότι οι ίδιοι κανόνες, οι ίδιες αρχές, η ίδια ηθική πρέπει να ισχύει ανεξάρτητα από το πού βρίσκεσαι,” λέει η Christine Grady, σημερινή επικεφαλής του Τμήματος Βιοηθικής των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας (NIH) στο Κέντρο Κλινικής της Bethesda, στο Maryland και μέλος της Επιτροπής Βιοηθικής.

Πηγές: Nature και tvxs.gr