duende

To Duende είναι ένας καλλιτεχνικός όρος που χρησιμοποιείται από τους Ισπανόφωνους αναφορικά με όλες τις Τέχνες, αλλά κυρίως το Flamenco. Ο όρος αυτός δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως και μέχρι σήμερα δεν υπάρχει πουθενά σαφής ορισμός αυτού.

Θα έλεγε κανείς ότι εκφράζει την ψυχολογική κατάσταση και τα συναισθήματα του καλλιτέχνη την ώρα που δημιουργεί, τον οίστρο και το πάθος που έχει όταν έρχεται αντιμέτωπος με το καλλιτεχνικό του δημιούργημα, που επιδρά πάνω του.

Είναι μία κατάσταση δράσης και αντίδρασης με την τέχνη και το έργο, η ταύτιση του καλλιτέχνη με αυτό. Είναι η κάθαρση και η λύτρωση που επιδιωκει – και επιτυγχάνει – μέσα από αυτό.

Το Duende είναι η απόλυτη αίσθηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της ολοκλήρωσης του έργου και της συνέχειας αυτού. Είναι η κινητήρια δύναμη που ωθεί στη δημιουργία και την πνευματική ανύψωση μέσω του έργου.

Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται σχετικώς ασαφή, αλλά, λένε ότι οι καλλιτέχνες – και ιδίως οι σχετικοί με το flamenco- έχουν πολλάκις βιώσει τη δύναμη του Duende και για αυτούς είναι κάτι απόλυτα ορισμένο και συγκεκριμένο, το οποίο , όμως, δε μπορούν να εκφράσουν πλήρως με λόγια.

Εκτενώς με τη συγκεκριμένη έννοια ασχολήθηκε ο Federico García Lorca στο έργο του ‘Juego y teoría del Duende’.